| सांगली समाचार वृत्त |
मुंबई - दि. ६ फेब्रुवारी २०२५
आधुनिक काळात सायबर गुन्हे वाढलेले दिसत आहेत, ज्यामुळे सायबर सुरक्षा संबंधित चिंता अधिक गंभीर बनली आहे. व्हॉट्सॲप, सोशल मीडिया अकाउंट्स किंवा मोबाइल हॅक होणे हे एक सामान्य होणारे सायबर गुन्हे बनले आहेत, ज्यामुळे लोकांच्या सुरक्षा आणि गोपनीयतेस धोका निर्माण होत आहे.
भारतामध्ये वाढत्या इंटरनेट वापरामुळे सायबर गुन्हेगारांसाठी अनुकूल परिस्थिती तयार झाली आहे. विविध ऑनलाइन मंचांवर लोक फसवणुकीला बळी पडत आहेत, ज्यामुळे सायबर गुन्ह्यांवर त्वरित लक्ष देणे आवश्यक बनले आहे.
"कॅटफिशिंग" हा सायबर गुन्ह्याचा एक विशेष प्रकार आहे जो ऑनलाइन डेटिंगमध्ये धोकादायक ठरू शकतो. कॅटफिशिंगमध्ये, सायबर गुन्हेगार दुसऱ्या व्यक्तीचे बनावट प्रोफाईल तयार करून, त्या व्यक्तीला भावनिक आणि आर्थिक फसवणूक करण्याचा प्रयत्न करतात.
हे सायबर गुन्हेगार एक व्यक्तीची खोटी ओळख तयार करून त्याला फसवण्यासाठी विविध सामाजिक मंचांवर संपर्क साधतात. ते दुसऱ्याचे फोटो, नाव, किंवा इतर कागदपत्रांचा वापर करून आकर्षक प्रोफाईल तयार करतात. चॅटिंगच्या माध्यमातून ते विश्वास संपादन करतात, कधी कधी आपल्या भावनिक संकटांचे वाचन करून त्या व्यक्तीची सहानुभूती मिळवण्याचा प्रयत्न करतात.
कॅटफिशिंगचा मुख्य हेतू म्हणजे भावनिक आणि आर्थिक फसवणूक करणे. अनेकवेळा सायबर गुन्हेगार, ऑनलाइन मित्राच्या रूपात विश्वास साधून पैसे, गोपनीय माहिती चोरून व्यक्तीला मानसिक त्रास देतात.
पोलिसांनी कॅटफिशिंगचे काही उदाहरणे दिली आहेत, ज्या ठिकाणी सायबर गुन्हेगार एका व्यक्तीसोबत भावनिक जवळीक साधून पैसे आणि महागड्या भेटवस्तूंना घेण्यासाठी त्याला फसवतात. एकदा फसवणूक झाल्यानंतर त्या व्यक्तीला कधीही भेटवस्तू मिळत नाही आणि सायबर गुन्हेगार सर्व संपर्क तोडतात.
"स्वीट बॉबी माय कॅटफिश नाईटमेअर" या माहितीपटामध्ये, १० वर्षे कॅटफिशिंगच्या प्रकरणावर आधारित असलेली एक सत्य कथा दर्शवली आहे. एक महिला जवळपास १० वर्षे एका व्यक्तीसोबत ऑनलाइन प्रेमसंबंधात होती, परंतु त्यानंतर तिला कळले की, ती व्यक्ती तिच्या चुलत बहिणीने बनावट प्रोफाईल तयार केले होते.
कॅटफिशिंगपासून बचाव करण्यासाठी काही उपाय आहेत. सोशल मीडियावर कोणत्याही व्यक्तीला जोडताना, त्याच्या प्रोफाईलवर तपासणी करा. वैयक्तिक माहिती ऑनलाइन शेअर करतांना सावध रहा आणि कोणत्याही अजनबीला आपली गोपनीय माहिती देऊ नका. ऑनलाइन मित्र जर आपल्याशी भावनिक पातळीवर संपर्क साधण्याचा प्रयत्न करत असतील, किंवा भेटण्यास टाळत असतील, तर ते कॅटफिशिंगचे संकेत असू शकतात.
त्यामुळे, ऑनलाइन सुरक्षिततेसाठी सतर्क राहा आणि कोणत्याही अनोळखी व्यक्तीवर विश्वास ठेवण्यापूर्वी योग्य तपासणी करा.
